2․ Գտեք տրված թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարները 4 և 14-2 24 և 36-12 21 և 22-1 55 և 33-11 64 և 42-2 27 և 45-3
3․ Գտեք տրված թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը
Հայրենագիտություն և բնագիտություն
Հարցեր և առաջադրանքներ
1.Вставьте глаголы в настоящем времени.
Обычно я встаю в 8 часов утра,упиваюсь,одеваюсь,завтрвкаю. Иногда я сматрю телевизор. Потом я еду в школу на школьном автобусе. Я никогда не опвздываю. Занятия начинаются в 9 часов. На занятиях я внимательно слушаю, что говорит преподаватель. Когда преподаватель спрашивет, я отвечаю. Если я не понимаю слова, я спрашиваю , преподаватель обьясняет . Я учусь иностранные языки. Я занимаюсь каждый день. Я учусь говорить, писать, читать по-русски. После занятий я обедаю и потом немного гуляю по городу. Я возвращаюсь домой в 3 часа. Дома я отдыхаю, слушаю музыку или играюна компьютере. Потом я делаю домашнее задание, учу новые слова. Вечером я разговариваю по телефону или общаюсь с друзьями в интернете, иногда смотрю телевизор. Ужинаю я в 8 часов. Обычно я ложусь спать в 10 часов.
2.Вставьте глаголы в прошедшем временив
1. После окончания магистратуры молодая девушка сдала экзамены в аспирантуру.
2. Из-за плохой погоды лётчик прекратил полёт.
3. Для примера преподаватель отбирвл несколько вариантов ответа.
4. Во время каникул студенты отдыхвл дома.
5. Туристы осматривали достопримечательности города целую неделю .
6. Ежегодно выпускники школ осмотривали на выпускной вечер.
7. Эта женщина воспитывает троих детей.
Դասարանական առաջադրանքներ
1․Թիվը պարզ արտադրիչների վերլուծելով գտեք նրա
բաժանարարները
36-2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36
45-3, 5, 15, 45
64-2, 4, 64
78-2, 3, 6, 78։
2․ Թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտեք նրանց
ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
8 և 14-2
68 և 12-4
16 և 36-4
125 և 35-5
3․ Գտեք թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
39 և 65-
36 և 48-
42 և 105
111 և 185
4․ Գտեք թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
25 և 85
49 և 28
22 և 33
105 և 35
5․Ամենաշատը քանի՞ միատեսակ նվեր կարելի է պատրաստել 96
կոնֆետից և 36 խնձորից։
Տնային առաջադրանքներ
1․Թիվը պարզ արտադրիչների վերլուծելով գտեք նրա
բաժանարարները
102
124
327
400
2․ Թվերը պարզ արտադրիչների վերլուծելով՝ գտեք նրանց
ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
18 և 26
108 և 42
25 և 40
58 և 86
44 և 64
3․ Գտեք թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
96 և 224
125 և 500
124 և 186
333 և 777
306 և 714
4․ Գտեք թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։
42 և 64
14 և 27
72 և 80
49 և 77
128 և 24
Բաղադրյալ թվի վերլուծումը պարզ արտադրիչների
Դասարանական առաջադրանքներ
1․ Գտե՛ք թվի բոլոր պարզ բաժանարարները․
36-2, 3։ 369-41, 3։
2․ Հետևյալ թվերը վերլուծեք պարզ արտադրիչների․
48-2x2x2x2x3
75-3x5x5
258-2x3x43
1000-2x2x2x5x5x5
303-3×101
800-2x2x2x2x2x5x5
3․ Թիվը վերլուծվում է երկու պարզ արտադրիչների, որոնցից մեկը միանշ թիվ է, իսկ
մյուսը՝ երկնիշ։ Արտադրիչների տարբերությունը 4 է։ Գտե՛ք այդ թիվը։
77 =11*7
4․ Գտեք տրված թվերի ընդհանուր պարզ արտադրիչները․
8 և 12
8-2
12-2
10 և 25-5
10-5
25-5
5․ Մի քառակուսու պարագիծը 14 սմ է, իսկ մյուսինը՝ 50 սմ։ Քանի՞ սանտիմետրով է
քառակուսիներից մեկի կողմը մյուսի կողմից մեծ։
Պատ՝. 9 սմ։
Տնային առաջադրանքներ
1․ Գտե՛ք թվի բոլոր պարզ բաժանարարները․
81, 120
81-3
120-2, 3, 5
2․ Հետևյալ թվերը վերլուծեք պարզ արտադրիչների․
92, 108, 625, 1024, 704, 888
92 = 2 x 2 x 23
108 = 2 x 2 x 3 x 3 x 3
625 = 5 x 5 x 5 x 5
1024 = 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2
704 = 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 11
888 = 2 x 2 x 2 x 3 x 37
3․ Մի թվի պարզ բաժանարարներն են 2-ը, 5-ը և 7-ը։ Գտե՛ք այդ թիվը եթե հայտնի է, որ
այն 125-ից մեծ չէ։ 70:
4․ Գտեք տրված թվերի ընդհանուր պարզ արտադրիչները․
18 և 24
18-2, 3
24-2, 3
48 և 60
48-2, 3
60-2, 3։
5․ Խորանարդի բոլոր կողերի երկարությունների գումարը 132 սմ է։ Գտե՛ք նրա ծավալը։
Պատ՝․ 1331։
Ստորերկրյա ջրեր: Երկրի ընդերքում գտնվող ջրերը կոչվում են ստորերկրյա ջրեր: Ստորերկրյա ջրերը գոյացել են Երկրի մակերևույթից անձրևաջրերի և հալոցքային ջրերի ներծծման և կուտակման հետևանքով։
Երկրակեղևը կազմող ապարները, ըստ ջուրն իրենց միջով անցկացնելու հատկության, բաժանվում են երկու խմբի՝ ջրաթափանց և ջրամերժ:
Ջրաթափանց են այն ապարները, որոնց միջով ջուրը հեշտությամբ անցնում է, օրինակ՝ տուֆը, ավազը և այլն:
Ջրամերժ են այն ապարները, որոնց միջով ջուրը չի ներծծվում: Այդ ապարներից են մարմարը, կավը և այլն:
Ստորերկրյա ջրերը երկրակեղևում ըստ իրենց տեղադիրքի լինում են գրունտային և միջշերտային:
Գրունտային ջրերը առաջին ջրամերժ շերտի վրա տեղադրված ջրերն են, իսկ միջշերտային ջրերը՝ երկու ջրամերժ շերտերի միջև կուտակված ջրերը:
Աղբյուրներ: Աղբյուրներն առավել շատ տարածված են հրաբխային շրջաններում: Բարձր լեռներում ներծծված տեղումները և հալոցքային ջրերը, անցնելով լավային ճեղքերով և հանդիպելով թույլ թեքություն ունեցող ջրամերժ ապարաշերտի, դուրս են գալիս Երկրի մակերևույթ՝ որպես քաղցրահամ, սառնորակ և մաքուր աղբյուրներ:
Ստորերկրյա ջրերը, երկրակեղևում անցնելով տարբեր ապարաշերտերի միջով, իրենց մեջ լուծում են զանազան հանքային նյութեր, աղեր, գազեր և դուրս են գալիս Երկրի մակերևույթ որպես հանքային աղբյուրներ:
Հանքային աղբյուրների ջրերն ունեն բուժիչ հատկություն: Մեր երկրում հայտնի են Ջերմուկի, Արզնու, Բջնիի հանքային աղբյուրներր: Աղբյուրները կարող են լինել տաք ե սառը: Հանքային տաք ջրերը կոչվում են ջերմուկներ:
Երկրի ընդերքից պարբերաբար տաք ջուր և գոլորշի շատրվանող աղբյուրները կոչվում են գեյզերներ: Գեյզերներ շատ կան Կամչատկա թերակղզում:
Արտեզյան ջրեր: Ինչպես վերևում նշվեց՝ միջշերտային ջրերը երկու ջրամերժ շերտերի միջև կուտակված ջրերն են: Սակայն, եթե տեղանքի ռելիեֆը լեռնային է, ապա գոգավորություններում կուտակված միջշերտային ջրերը գտնվում են որոշակի ճնշման տակ: Բավական է վերին ջրամերժ շերտը ծակել, և ջուրը սեփական ճնշման տակ դուրս կշատրվանի Երկրի մակերևույթ: Այդ ջրերն անվանում են արտեզյան: Արտեզյան անվանումն առաջացել է Ֆրանսիայի Արտուա (լատիներեն՝ Artesium) պատմական մարզից, որտեղ առաջին անգամ այդպիսի ջրհոր է փորվել: Արտեզյան ջրերով հարուստ է նաև Արարատյան գոգավորությունը:
Ստորերկրյա ջրերի օգտագործումը և պահպանումը: Ստորերկրյա ջրերը քիչ են աղտոտված: Այս ջրերը շատ ավելի մաքուր են, քան գետերի և լճերի ջրերը: Ուստի այս ջրերը կարելի է առանց լրացուցիչ մաքրման օգտագործել խմելու և կենցաղային այլ նպատակների համար:
Ստորերկրյա տաք ջրերը, գեյզերներն օգտագործում են նաև բնակարանների և ջերմոցների ջեռուցման նպատակներով:
Կարևոր նշանակություն ունեն նաև հանքային աղբյուրների ջրերը, որոնք օգտագործում են խմելու և բուժման նպատակներով:
Սակայն այսօր վտանգված է ստորերկրյա ջրերի անաղարտությունը: Արդյունաբերական ձեռնարկությունների ու բնակավայրերի կենցաղային կեղտաջրերը, ինչպես նաև՝ գյուղատնտեսության մեջ օգտագործվող պարարտանյութերն ու թունաքիմիկատները ջրերի հետ ներծծվում են երկրակեղևի մեջ և, հասնելով ստորերկրյա ջրերին՝ աղտոտում դրանք:
Ստորերկրյա ջրերի անաղարտության պահպանության հարցը ներկայումս լուրջ հիմնահարց է դարձել ողջ մարդկության համար:
Գետերի նշանակությունը: Գետերր մեր մոլորակի արյունատար անոթներն են: Պատահական չէ, որ դեռ վաղ ժամանակներից բոլոր բնակավայրերր մարդիկ կառուցել են գետերի ափերին, որ այդ գետերի քաղցրահամ ջրերն օգտագործեն իրենց կարիքների համար: Աշխարհի գրեթե բոլոր խոշոր քաղաքներր գտնվում են գետերի ափերին:
Գետերի ջուրն օգտագործվում է խմելու ե կենցաղային նպատակներով, ոռոգման համար, արդյունաբերության մեջ, գետերր նաև հազարամյակներ շարունակ ձկնային սննդով են ապահովել մարդուն, եղել են նաև տրանսպորտային միջոց՝ նավարկության և բևռների տեղափոխման համար: Վերջապես՝ գետերի ջուրն օգտագործվում է նաև էլեկտրաէներգիա ստանալու համար: Օրինակ՝ Հրազդան և Որոտան գետերի վրա կառուցվել է էլեկտրակայանների համակարգ:
Գետերի ջուրն օգտագործելու համար հաճախ անհրաժեշտ է լինում կարգավորել գետերի հոսքր, և այդ նպատակով գետի հունում կառուցում են ջրամբարներ:
Գետի ջրի տարեկան հոսքր չափվում է խորանարդ մետրով:
Լճերի նշանակությունը: Լճերր նույնպես կարևոր նշանակություն ունեն մարդու կյանքում: Հատկապես քաղցրահամ լճերի ջուրր պիտանի է կենցաղում և ոռոգման նպատակով օգտագործելու համար, իսկ աղի լճերից արդյունահանում են կերակրի և այլ տեսակի աղեր:
Շատ լճեր օգտագործվում են ձկնաբուծության և ձկնորսության նպատակով: Մեծ լճերր ծառայում են նաև նավարկության համար՝ դրանցով տեղափոխում են բեռներ ու մարդկանց:
Լեռնային գեղատեսիլ լճերր ծառայում են տուրիզմի զարգացմանը և մարդկանց հանգստի կազմակերպմանը: Օրինակ՝ Սևանա լիճը Հայաստանի կարևորագույն հանգստավայրն է, որտեղ տասնյակ հազարավոր մարդիկ իրենց հանգիստն են վայելում ամառվա շոգին:
Լեռնային լճերր հարուստ են նաե էներգետիկ պաշարներով, եթե լճից գետ է սկիզբ առնում: Այս առումով շատ տիպիկ է Սևանա լիճր, որից դուրս եկող Հրազդան գետի վրա կառուցված է վեց ջրաէլեկտրակայան:
Լճերր, ունենալով այսպիսի կարևոր նշանակություն, այսօր պահպանության խիստ կարիք ունեն: Բազմաթիվ լճային ավազաններում, որտեղ բնակչությունր խիտ է, և մարդու տնտեսական գործունեությունր մեծ է, ջուրն զգալի չափով աղտոտված է, իսկ առանձին դեպքերում դարձել է օգտագործման համար ոչ պիտանի:
Աշխարհի շատ երկրներում հատուկ միջոցառումներ են իրագործվում լճերի մաքրությունր պահպանելու համար: Մեր երկրում նույնպես հսկայական աշխատանքներ են տարվում Սևանա լճի մակարդակի բարձրացման և ճահճացման վտանգի կանխման համար:
Բոլորիս պարտքն է աչքի լույսի պես պահպանել մեր գետերը ե գեղատեսիլ Սևանը:
181. Բացատրի´ր, թե —ցի ածանցով կազմված բառերը ո՞ր դեպքում են մեծատառով գրվում:
Մովսես Խորենացին գրի է առել մեր նախնիների մասին պատմող առասպելներն ու դարերի միջով հասցրել մեզ:
Գայլ Վահանը Ղազար Փարպեցու ամենասիրելի հերոսն է:
Առակներն ընտրված էին Վարդան Այգեկցու «Աղվեսագրքից»:
Գրիգոր Նարեկացու մասին մի ավանդույթ պատմում է, թե նա ինչպես է կյանք տվել ու թռցրել եփած աղավնիներին:
Անանիա Շիրակացին էլ յոթերորդ դարում է քննել տիեզերքը:
Ցի ածանցով կազմված բառերը գրվում են մեծատառ:
182. Բացատրի՛ր, թե ընդգծված հատուկ գոյականները ի՞նչ բառերից են առաջացել:
Մեր բակի ամենաուրախ աղջիկը Շուշանն է:
Աշոտ Երկաթի մասին նոր գիրք եմ ուզում կարդալ:
Ամբողջ պատմության մեջ Ձախորդ Փանոսը ոչ մի անգամ մեղավոր չի՞ լինում, ի՞նչ է:
Դավթի հայրն էր Առյուծ Մհերը:
Փիլիսոփա և բանաստեղծ Հովհաննես Երզնկացին աշակերտել է ժամանակի համբավավոր գիտնական Վարդան Արևելցուն:
Նեղոսի արեմտյան ափին՝ Արքաների հովտում, հին Եգիպտոսի ճարտարապետական հուշարձանների մի ամբողջ թանգարան է պահպանվել:
Երկաթի — երկաթ
Ձախորդ – ձախ
Արևելցուն – արև
Արքաների — Արքա
183. Կետերի փոխարեն պահանջվող մեծատառը կամ փոքրատառը գրի´ր:
Նրա պապը սասունցի էր ու շատ էր պատմում սասունցիների մասին։
Ուզում էր նմանվել Սասունցի Դավթին:
էպոսի վերջին հերոսը Փոքր Մհերն է:
Գրքի հերոսը մի փոքր տղա է:
«Սասունցի Դավիթ» էպոսում հիշատակվում է Պղնձե քաղաքը:
Գտածը պղնձե մատանի էր:
Կիրակոս Գանձակեցու պատմության մեջ հանդիպում է Պղնձահանք կոչվող վանքը:
Ես վստահ եմ, որ Գանձասար լեռը դեռ կարդարացնի իր հպարտ անունը:
Ինչե՜ր ասես չկային՝ ոսկե անոթներ ու արձանիկներ, թանկարժեք զարդեր, դա մի իսկական գանձասար էր:
Պետրոս Առաջինը հովանավորում էր գիտությունն ու արվեստը:
Պետրոսն առաջինը հասավ կայանին:
Ալեքսանդր Մակեդոնացին գիտեր ամեն մի իրավիճակից դուրս գալու ձևը:
184. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի՛ր և լրացրո՛ւ տրված նախադասությունը:
Ա. Երեխա, գրող, նավաստի, գերմանաց, խոհարարուհի, Արտակ, հայ, մարզիկ, նախագահ, նախարար:
Բ. Ծով, ձուկ, երկաթ, պայուսակ, այծ, փիղ. տուփ, խնձոր, սառույց, շուն, կատու, գրիչ, սեղան:
Գոյականները բաժանվում են երկու խմբի՝ անձ և իր:
185. Նախադասությունը լրացրո՛ւ տրված հարցին պատասխանող գոյականներով:
Կատուն (ի՞նչը) մռմռում էր. երևի նեղացրել էին:
Երեխան (ո՞վ) նվնվում էր. երևի նեղացրել էին:
Տղան (ո՞վ) ցատկեց ցանկապատից դուրս:
Կատուն (ի՞նչը) ցատկեց ցանկապատից դուրս:
Կատուն (ինչը) ճանկռել է տատիկի ձեռքը:
Աղջիկը (ո՞վ) ճանկռել է տատիկի ձեռքը:
Տեքստը կարդալ, հասկանալ, կարողանալ ներկայացնել
Առարկա ցույց տվող բառերը գոյականներ են:
Պատասխանում են ո՞վ, ի՞նչ հարցերին:
Գոյականները լինում են հատուկ և հասարակ: Հատուկ անունը առարկաներից ամեն մեկին տրվող առանձին անունն է և սկսվում է մեծատառով: Հասարակ անունը առարկաներին տրվող ընդհանուր անուն է և սկսվում է փոքրատառով:
Մարդկանց տրվող հատուկ և հասարակ անունները անձ ցույց տվող գոյականներ են և պատասխանում են ո՞վ հարցին: Մնացած բոլոր գոյականները պատասխանում են ի՞նչ հարցին:
186. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի:
ա) Երաշտահավեր բ) Մանուկներ գ) Հատիկներ
դեղձանիկներ երեխա կապիկներ
վագրեր պատանիներ ձագուկներ
առյուծներ երիտասարդներ կանայք
սիրամարգ մարդիկ տանտիկիններ
187. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր և բառախմբերն անվանի՛ր:
Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:
Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:
Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:
188. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛ր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:
Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան:
Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, ուսուցիչներ:
Ա խմբում եզակի բառախմբերի հոմանիշներ են, իսկ Բ խումբն եզակներ բառախմբերում հոմանիշհերի են։
189. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերին պատասխանի՛ր:
187 և 188-րդ վարժությունների Ա խմբերում եզակի թվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի թվով:
1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի:
Գոյականը ունի 2 թիվ։
2. Ի՞նչ է ցույց ալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ – միակ, մեկ հատ):
Ա խմբերում եզակի հատ թվով դրված գոյականներ։
3. Ի՞նչ է ցույց տսգիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն – բազում, շատ):
իսկ Բ խմբերում նույն գոյականներն են՝ հոգնակի շատ թվով ։
190. Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:Ա. Ծառեր, ձայներ, հոտեր, քարեր, կովեր, արջեր, փունջեր, լուրեր, բառեր, բեղեր, հայեր, հայրեր, ցեղեր, սիրտեր, գիրեր, սյուներ, պատեր, հույներ, ձուեր, սուրեր, քիթեր քույրեր, մայրեր, ձեռքեր, ոտքներ, տատեր, պապեր:
Բ. Եղբայրներ, աթոռներ, պապիկներ, տատիկներ, գրպաներ, թութակներ, եղնիկներ, ոչխարներ, սեղաներ, թռչուներ, մեքենաներ, բարեկամներ, աշակերտներ, մատյաներ, հեռախոսներ, ծաղկավաճառներ պանրագործարաներ։
Հայրենագիտություն և բնագիտություն
Հարցեր և առաջադրանքներ
1.От существительных образуй глаголы:
Мороз — морозить
Сторож — сторожить
Бег — бегать
Цвет — цвести
Дело-делать
Сад — сажать
2.К каждому существительному допиши подходящие по смыслу глаголы
Образец: Собака, лает, кусается, сторожит.
Дождь-закончился льет, моросит.
Учитель-учит, ругает, объясняет.
Зима-холодит, радует, наступает
Мама-готовит, помогает․заботиться
3.Составь три предложения о зиме, чтобы в первом предложении глагол стоял в форме прошедшего времени, во втором – в форме настоящего времени, а в третьем предложении глагол стоял в форме будущего времени.
Зима была очень холодной, дети лепили снеговиков и играли в снежки.
Сегодня веселый день, я играю в снежки с другом, катаюсь на лыжах и леплю снеговика.
Будущей зимой я пойду играть во двор, буду веселиться, лепить, кататься и всё будет весело.Leave
Արմեն Պետրոսյանի բլոգ 